de eerste zondag in de veertigdagentijd

Vanochtend had ik weer dienst in Heusden. Het was er erg druk, het minikerkje zat helemaal vol met 40 mensen. Niet toevallig natuurlijk, want er was een hele bijzondere voorganger: prof. Smalhout. En ik mocht orgelspelen. Dat zijn best aparte dingen om mee te maken.
Het gaf mooi wat stof voor een vervolg op mijn vorige blog. Toen had ik het er al over dat deze tijd voor mij altijd een tijd is waarin ik wat bewuster dan normaal nadenk over mijn plek in de wereld. Dat is dan vooral de wereld als de plek waar zoveel trieste dingen gebeuren. Veel triester nog dan een Nederlands kabinet dat stukgaat. Hoewel de gevolgen daarvan ook heel erg kunnen zijn, als bij volgende verkiezingen de angst wint en de partij van de angst misschien wel regeringsverantwoordelijkheid moet dragen. Hoe gaat Nederland eruit zien als angst en argwaan, als zelfs haat in wetten worden vertaald?
In elk geval staat dat in schril contrast met de boodschap van vanmorgen: de boodschap van de naastenliefde. Verhalen over naastenliefde voor vreemdelingen! Precies het omgekeerde van de trend in ons landje. Een prachtig verhaal trouwens, dat van een Romeinse legercommandant die bij Jezus komt met een verzoek om een ondergeschikte van hem te genezen. Een bezetter vraagt aan iemand van het onderdrukte volk om hem te helpen. En die doet dat vervolgens nog ook.
Naïef van Jezus? Zoals hij wel vaker van die onmogelijke boodschappen had... Nee, niet naïef! Hij zag dat, waar haat met haat vergolden wordt, er niets dan geweld rest; een oorlog van allen tegen alles, zou de filosoof Hobbes het noemen. Er is uiteindelijk maar één middel om de oneindige spiraal van haat te doorbreken. Met solidariteit, met liefde tot de ander. Naast de ander staan, in plaats van tegenover die ander.
Maar daar win je waarschijnlijk de komende verkiezingen niet mee...

aswoensdag

Carnaval is voorbij. Niet dat ik dat vier, overigens. Hoewel ik geboren Brabander ben heb ik eigenlijk nooit carnaval gevierd. Langs de randen van Brabant heb je van die plaatsen waar carnaval niet behoort tot de plaatselijke folklore. Het zijn protestante regio's die zich vanouds niets aantrekken van de in de rest van de procincie geldende gebruiken aan de vooravond van de Veertigdagentijd, de vastenperiode voorafgaand aan Pasen.
Die periode van veertig dagen, die vandaag is begonnen, die 'vier' ik dan weer wel. Althans, op m'n eigen manier. Echt vasten doe ik bijvoorbeeld niet, al heb ik me voor de komende tijd wel voorgenomen mijn wijnconsumptie wat te temperen. Het is meer een periode van wat bewuster leven, en nadenken over de wereld om mij heen. Nu doe ik dat wel vaker, maar toch...
Als kerkmusicus heb ik het, net als in de periode voor kerst, sowieso altijd wat drukker dan anders. Straks, in de laatste week voor Pasen, is het weer vrijwel elke avond raak. Dit jaar ben ik overigens ook gevraagd een avond te verzorgen over de Matthäus-Passion van mijn grote held, J.S. Bach. Wel heel spannend, want hoewel ik al jaren bezig ben met die muziek en het lezen van boeken erover, heb ik er nog nooit zo nadrukkelijk over hoeven spreken.

Maar goed, de Veertigdagentijd is begonnen. En er valt best veel na te denken. Wat betekent bijvoorbeeld mijn levenspatroon voor de wereld om me heen? Ik rij niet eens in een Hummer, maar alles wat ik doe kost de wereld iets. Het gebruik van de computer om dit blog bij te houden levert al CO2-uitstoot op. Of moet ik me daar maar geen zorgen over maken?
Er lijkt een groeiende groep mensen te zijn die dat inderdaad maar niet meer doen. Elke gelegenheid wordt aangegrepen om slechte berichten over het klimaat te relativeren. Zelfs de aanhoudende winter die we nu beleven. De wetenschappers zullen er wel naast zitten. Ze zijn het op z'n minst niet met elkaar eens. Slaap zacht...
Tot blijkt dat we te laat zijn. Wie zal dan de kamervragen beantwoorden? Komt er dan een commissie om te beoordelen wie er veantwoordelijk is geweest? Dan zal het te laat zijn. Je kunt je afvragen of het ecologisch systeem al niet over het tipping point heen is. Who cares dat er in een rapport een fout staat over het deel van Nederland dat onder zeeniveau ligt? Het gaat om de evidente ontwikkelingen, die klaarblijkelijk door allerlei populistische politici genegeerd mogen worden. Natuurlijk mag dat, aangezien hun aanhang ook geen idee heeft. Liever gaan we allemaal door met ons gedrag, we willen helemaal geen trieste verhalen horen over toekomsten waar de mens alle zeilen zal moeten bijzetten om überhaupt te overleven. Het zal mijn tijd wel duren... Na ons de zondvloed.
Hoe meer ik erover nadenk is dat geen vraag maar een feit. Na ons komt er inderdaad...
Een zondvloed? Dat klinkt wel hard, maar desondanks mogen we dat misschien wel stellen, aangezien het ten dele door ons zelf veroorzaakt is. Nu maar hopen dat het inderdaad na ons zal zijn. Of toch niet. Ik heb geen kinderen. Als ik over het thema van klimaatverandering nadenk vind ik dat eigenlijk wel fijn. Desondanks zou het wel aardig zijn om meer na te denken over een wereld na ons. Hebben wij een verantwoordelijkheid ten aanzien van komende generaties? Dat is een zware filosofische vraag, en omdat dit blogbericht al zwaar genoeg is, komt dat nog wel een latere keer.

In elk geval, de Veertigdagentijd is voor mij altijd een periode om eens wat meer stil te staan bij mijn gedrag ten opzichte van de wereld om mij heen. Heb ik invloed op de wereldproblemen? Zwaarmoedig hoor... Maar ik maak er - al is het maar in het klein - wel deel van uit.
Ik zal, om de sfeer van het klimaatprobleem nog wat te benadrukken, een stuk muziek plaatsen op m'n hyves dat daar mooi bij past en wat ook gecomponeerd is voor de laatste week van deze tijd, de week van Goede Vrijdag. De teksten zijn uit de Klaagliederen van Jeremia: de profeet beweent de ruïnes van de stad Jeruzalem.

Zou het kunnen: Jesaja in het echt?

Afgelopen zaterdag zat ik nietsvermoedend mijn espressootje te drinken toen ik een artikeltje las met daarbij een foto die me wel aansprak. Wekelijks probeer ik een italiaans krantje te lezen: de Corriere della sera. Er is in Waalwijk een winkeltje waar ze zowaar die krant verkopen, zodat ik mijn Italiaans door het jaar heen een beetje kan bijhouden. Deze week stonden er een paar leuke artikelen in, waaronder één over een antilope die nu eens niet opgegeten werd door twee cheeta's. Ik geloof het bijna niet, ze zullen wel zitten te spelen met het dier, voordat ze het opeten. Het artikel beweerde iets anders, vandaar mijn vraag: zou het echt kunnen?

Zou het mogelijk zijn dat soms de normale gang van zaken verstoord wordt, en in dit geval zelfs een oude profetie even waarheid wordt? Ik moest onwillekeurig even denken aan die mooie tekst uit Jesaja 11: Dan zal een wolf zich neerleggen naast een lam, een panter vlijt zich bij een bokje neer; kalf en leeuw zullen samen weiden en een kleine jongen zal ze hoeden.

Tja, het zal wel een beetje sentimenteel zijn van me, maar ik vond het gewoon een leuk artikel...