weer een normaal weekeinde

Na alle lange weekeinden, nu weer eens een normale. Nu doorknallen tot de zomer. Nu is voor mij, kerkorganist, ook dit weekeinde niet normaal. Sowieso was het knap heftig, met afgelopen vrijdag eerst een uitvoering van de musical Jozef. In Rijswijk waren we te gast, waar we een prettige uitvoering hebben beleefd. Niet dat alles perfect ging, maar goed, de reacties waren heel enthousiast. Nu duurt het tot september/oktober voordat we weer een uitvoering hebben. Mooie gelegenheid om wat puntjes op de 'i' te zetten, ook muzikaal, want ik ervoer toch wel wat ingeslopen slordigheidjes. Iets om over na te denken in elk geval.

Vanmorgen had ik weer dienst in Heusden. Dat is een kerk waar vandaag nog een laatste kerkelijke feestdag gevierd wordt: Trinitatis. In veel kerken gaat dat geruisloos voorbij, hoewel de aandacht ervoor ook vanmorgen erg beperkt was. Voor een organist is er voor die zondag ook niet heel veel materiaal gecomponeerd. Meestal kom ik met 'Der Du bist Drei in Einigkeit' van Walther aanzetten, of een stuk dat nog een beetje de sfeer van Pinksteren ademt. Vanmorgen na de dienst trouwens een bewerking van 'Wir glauben all an Einen Gott', een bewerking van Luthers' versie van de geloofsbelijdenis, wat ook wel past bij deze zondag.
Maar ik ga misschien te snel, dus ik zal even uitleggen: Trinitatis is een zondag waar in het bijzonder de drie-eenheid van God centraal staat. De drie personen, Vader, Zoon en Geest, die toch één God worden genoemd. Een interessant filosofisch probleem ook, trouwens, waar al veel mensen zich over hebben gebogen. Eén van de grootsten daarvan is Augustinus geweest, met een dik boek over de Drie-eenheid. Dat boek heb ik toevallig tijdens het fietsweek-end in Limburg in de boekhandel in Wittem gekocht.

Gek eigenlijk, dat van alles omtrent God en geloof in twijfel wordt getrokken, terwijl één van de lastigste concepten, de Triniteit, nauwelijks aandacht krijgt. Dat geldt trouwens ook binnen de kerk, waar maar klakkeloos over Vader, Zoon en Geest gesproken wordt alsof het allemaal vanzelfsprekend is. Is het misschien een tè lastig concept?

Voor een organist is het dus een lastige zondag, gewoon omdat er eigenlijk zo ontzettend weinig voor gecomponeerd is. Heel abstract zou ik nog het grote praeludium en fuga in Es voor orgel kunnen instuderen: dat heeft Bach als opening en slotdeel van het derde deel van zijn Clavier Uebung gebruikt, waarvan door heel wat experts wordt beweerd dat het qua symboliek (toonsoort in drie mollen, een tripelfuga en zo nog meer) precies de Drie-eenheid wil benadrukken. Misschien een idee, voor volgend jaar...

Bijna Pinksteren

Nog een paar dagen, dan is het weer Pinksteren. Dan heb ik ook weer dienst als organist in Waalwijk. Veni creator spiritus... een suite van Nicolas de Grigny. Geen hond die weet wat ik zit te spelen, maar ik vind het toch erg mooi en passend. Na de dienst een fantasie van Bach over Komm Heiliger Geist Herre Gott. Gisteravond en vanavond heb ik even zitten studeren, maar het is wel erg lastige muziek. Topsport, zou mijn vroegere docent hebben gezegd. Het klopt wel. Die muziek is technisch erg lastig, maar het moet te doen zijn om het voor zondagochtend in orde te hebben.
Het woord is Geest geworden... is dat niet de betekenis van Pinksteren? Met Kerst zeggen we dat het Woord vlees is geworden. Nu gaat het een stap verder. Met Hemelvaart is het Woord als vlees definitief niet meer onder ons om met Pinksteren als Geest terug te keren. Te reïncarneren, niet in één mens, maar in ontelbare mensen.
Toch een lastig fenomeen, al die feestdagen, zoals Pinksteren en Hemelvaart. We krijgen er fijn onze vrije dagen voor, maar erin geloven is toch wel iets anders. Veel gelovigen kunnen anderzijds nauwelijks begrijpen dat het ongelooflijk is. Althans, dat gevoel heb ik vaak in de kerk, waar niet vaak vraagtekens worden gezet bij de geloof-waardigheid van de grote gebeurtenissen die tijdens de feestdagen worden herdacht. Ik kom vaak in een kerk, waar de gebeurtenissen zonder meer als feitelijk gebeurd worden beschouwd. Ik weet het niet... Eerlijk gezegd geloof ik een hoop van die verhalen niet als feitelijk gebeurd.
Desondanks ga ik aanstaande zondag naar de kerk en speel ik met volle overtuiging. Desondanks heb ik vanavond de zanggroep van de Gereformeerde kerk in Waalwijk gedirigeerd; met volle overtuiging. Niet overtuigd van de feitelijke juistheid van de verhalen. Wel van de waarheid ervan.
Filosofische vragen zijn het, naar wat waarheid eigenlijk is. Pontius Pilatus vroeg het aan Jezus zelf: wat is waarheid? Het is een vraag die steeds actueel blijft. Zondag speel ik De Grigny en Bach. Muziek die de waarheid van Pinksteren weergeeft, op een manier die Heidegger dichterlijk zou noemen. Dichterlijk, niet feitelijk. Want dichterisch wohnet der Mensch.

weer terug uit Slowakije

Een paar weken geleden is het alweer dat ik iets van me heb laten horen. Dat heeft wel een reden, want ik ben een weekje in Slowakije geweest. Een plaatselijke Protestante gemeente, hier in Waalwijk (dezelfde van de musicalgroep), werkt al jaren aan een project in het dorpje Ton, ongeveer 50 kilometer buiten Bratislava. Vorig jaar ben ik voor het eerst meegegaan en nu dus weer. Een week stevige fysieke arbeid: bouwen aan een gemeenschapshuis in een heel kleine gemeenschap.
Het werk vordert langzaam, zeker voor Nederlandse begrippen, maar wel gestaag. Veel bewondering heb ik voor de predikant daar, die met eindeloos geduld werkt aan zijn droom, die nu langzamerhand werkelijkheid wordt. Hoewel hij lijkt te werken aan een luchtspiegeling - de kerkelijke gemeenschap lijkt eerder kleiner dan groter te worden - maar hij blijft doorgaan, in een enorm godsvertrouwen. Daar kan ik eigenlijk alleen maar vol ontzag naar opzien.
Maar toch, we hebben toch weer heel wat gedaan, en de afbouw is nu eigenlijk echt begonnen. Nog een paar jaar, dan zou het wel eens klaar kunnen zijn. Er zijn nogal wat Nederlanders die zich afvragen of die mensen daar niet wat meer zelf zouden kunnen doen. Nee dus, en wel om de volgende redenen: de gemiddelde leeftijd van de kerkmensen daar is relatief hoog (net als hier in Nederland) en hun getal is erg klein. Een andere reden is dat de lokale bevolking het gewoon arm heeft en alle zeilen moet bijzetten om überhaupt het hoofd boven water te houden. Dat ze er toe gekomen zijn om toch het afgelopen jaar ook heel wat zelf te doen, is eigenlijk erg knap, gegeven hun economische situatie.
Wij zijn er dus weer heen geweest, een week lang, met dertien mensen. En het was geweldig. Ongelooflijk gelachen, hard gewerkt, maar ook serieuze gesprekken. Het was er allemaal. Heerlijk. Sjouwen, egaline mixen, nog meer sjouwen, voegen afwerken, plafonds witten... vooral werken met m'n handen, n plaats van met m'n hoofd. Intensief, maar juist heel ontspannend.
En dan het eten! Daar zorgden wat oude dames uit de Slowaakse gemeenschap elke dag voor. Heerlijk eten, elke dag weer, uit de traditionele keuken. Ook de maaltijden zijn steeds een moment van onderlinge ontmoeting, zowel met de plaatselijke mensen als met elkaar.
Veel tijd voor uitstapjes was er niet, maar op zondagmiddag namen we deel aan een bijeenkomst van een aantal koren in een kerk, een stadje verderop. We hebben daar zelf een tweetal liederen gezongen. Heel apart om mee te maken (net als de weg naar het stadje toe ;-) voor de insiders). Zo ook een concert van een muziekschool, enkele dagen later, trouwens, waar een aantal zangeressen en een pianiste op een best hoog niveau hun kunsten lieten horen. Dan op vrijdagmiddag ook nog vrij. Met een paar mensen zijn we toen naar een thermaalbad geweest. Ook heel gezellig hoor, en weer veel gelachen. Vooral in het bubbelbad, waar een paar dames - formaat potvis - de fijnste plekken bezet hielden. Geen gezicht, zo'n bubbelstraal die vetrollen en borsten als puddingen laat trillen. Brrrr, en dan fijntjes Nadine die me vraagt of zo'n vrouw niks voor mij is. Nou laat maar, je zou in een onbewaakt ogenblik het leven kunnen laten tussen twee vetrollen en twee weken later pas worden ontdekt.
Het was dus erg gezellig, maar ook heel serieus. De economische verschillen tussen hen en ons zijn enorm, maar van hun bescheiden leefstijl kunnen wij nog veel leren in ons verspilzieke en individualistische kikkerlandje. Al die klagerige Hollanders zouden af en toe eens hun vakantieresorts moeten verlaten en kennis nemen van de erbarmelijke situatie waar het gros van de wereldbevolking in leven moet.
Of toch maar niet. Iedereen doet maar wat hij of zij wil. Ik heb in elk geval een fantastische week gehad.